Ogrodzenie między sąsiadami – jakie są przepisy?
Ogrodzenie między sąsiadami to kwestia, która budzi sporo wątpliwości – jak zbudować je zgodnie z prawem, czy to jest w ogóle możliwe? Który z sąsiadów powinien zapłacić za budowę ogrodzenia i być odpowiedzialny za utrzymanie go w dobrym stanie? Czyją jest własnością? Okazuje się, że odpowiedzi na te pytania udzielają prawo budowlane i kodeks cywilny, a my zebraliśmy je w krótkim poradniku.
Wybierz ogrodzenie dla siebie!
Ogrodzenie między sąsiadami – przepisy polskiego prawa
Choć budowa ogrodzenia nie jest w żaden sposób narzucona przez polskie prawo, nie jest obowiązkowa, to przepisy precyzyjnie regulują takie kwestie jak: specyfikacja techniczna ogrodzenia, zasady bezpieczeństwa oraz konieczność zgłoszenia budowy ogrodzenia urzędnikom w konkretnych sytuacjach. Natomiast w kwestii lokalizacji ogrodzenia pomiędzy działkami przepisy nie są już tak jednoznaczne.
Taki stan rzeczy należy na pewno rozpatrzyć w dwóch osobnych przypadkach.
- Ogrodzenie ma być (lub jest) zbudowane w granicy jednej działki – czyli w obrębie posesji – i żaden jego element nie wychodzi na granicę ani poza nią.
- Ogrodzenia ma być (lub jest) zbudowane na granicy dwóch działek – czyli znajduje się dokładnie na linii rozgraniczającej obie posesje.
W świetle prawa są to dwie zupełnie różne sytuacje, regulowane w odmienny sposób. Do obu zastosowanie mają przepisy prawa zebrane w:
- Ustawie Prawo budowlane z 7 lipca 1994 r. z późn. zm. (Dz.U. z 1994 r., nr 89, poz. 414),
- Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późn. zm. (Dz. U. z 2002 r., nr 75, poz. 1065),
- Ustawie Kodeks cywilny z 23 kwietnia 1964 r. z późn. zm. (Dz. U. z 1964 r., nr 16, poz. 93).
Płot między sąsiadami, ale w granicy jednej działki
Rozpatrzmy najpierw sytuację, w której planujemy wybudować (lub wybudowaliśmy) ogrodzenie na swojej działce – jest ono maksymalnie zbliżone do granicy działek, ale jednak nadal wszystkie jego elementy (w tym także fundament) w całości znajdują się w granicy działki, która jest naszą własnością.
W tym wypadku sytuacja prawna jest jasna:
- skoro zamierzamy wybudować (lub wybudowaliśmy) ogrodzenie w granicy działki własnej, nie potrzebujemy na nie zgody sąsiada,
- ogrodzenie znajdujące się w całości na naszej działce jest naszą własnością i to my powinniśmy zapłacić za materiały i wszelkie prace z nim związane,
- skoro ogrodzenie jest naszą własnością, to tylko my za nie odpowiadamy.
Potwierdzeniem powyższych stwierdzeń jest art. 61. ustawy Prawo budowlane, który nakłada na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego obowiązek m.in. utrzymania i użytkowania go zgodnie z jego przeznaczeniem i przepisami dotyczącymi ochrony środowiska, a zwłaszcza – zapewnienia jego dobrego stanu technicznego. Ogrodzenie w świetle przepisów jest urządzeniem budowlanym, czyli dopełnieniem obiektu, więc podlega tym regulacjom.
Płot między sąsiadami, ale na granicy dwóch działek
Natomiast jeśli zdecydujemy się zbudować ogrodzenie posesji dokładnie na granicy działki swojej i sąsiada, sytuacja prawna ulega ogromnej zmianie. Należy bowiem zastosować się do przepisów Kodeksu cywilnego, a konkretnie art. 154 tej ustawy:
§ 1. Domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy.
§ 2. Korzystający z wymienionych urządzeń obowiązani są ponosić wspólnie koszty ich utrzymania.
Oznacza to, że:
- ogrodzenie powinno być traktowane jako własność wspólna sąsiadów,
- ogrodzenie między sąsiadami powinno zostać sfinansowane i utrzymywane w równym stopniu przez obu właścicieli.
Ogrodzenie między sąsiadami w praktyce
Warto jednak zwrócić uwagę przede wszystkim na tę część zapisu, która mówi, że „służą do wspólnego użytku sąsiadów” – nie jest to jednoznaczne z nadaniem prawa własności! Takie ogrodzenie powinno być traktowane jako własność wspólna, ale nie jest to sprecyzowane prawnie. Natomiast pociąga to za sobą dwa obowiązki.
- Planując budowę ogrodzenia na granicy dwóch działek, powinniśmy uzyskać zgodę właściciela sąsiedniej posesji (najlepiej pisemną). W przeciwnym razie, jeśli choćby część ogrodzenia znajdzie się na granicy działek lub ją przekroczy, sąsiad może zgłosić naruszenie własności i domagać się rozbiórki ogrodzenia lub jakiegoś rodzaju odszkodowania.
- Jeśli ogrodzenie między sąsiadami ma być traktowane jako własność wspólna, nakłady finansowe na jego budowę oraz utrzymanie powinny być podzielone po równo, ale tę kwestię należy uzgodnić z sąsiadem. Nie można domagać się zwrotu pieniędzy za budowę ogrodzenia, jeśli realizacji tej inwestycji nie poprzedziły stosowne ustalenia.
Oczywiście można wybudować ogrodzenie na granicy działki bez zgody sąsiada, jednak wtedy trzeba liczyć się z konsekwencjami, np. z koniecznością ewentualnej rozbiórki ogrodzenia.
Prawo budowlane: ogrodzenie między sąsiadami a przepisy ogólne
Wyżej wspomniane przepisy prawa budowlanego odnieśliśmy wyłącznie do kwestii własności ogrodzenia między sąsiadami oraz odpowiedzialności za jego budowę i utrzymanie. Niemniej prawo budowlane nakłada na właściciela ogrodzenia jeszcze inne obowiązki, niezależnie od tego, czy zostanie ono wzniesione w obrębie działki, czy na granicy dwóch posesji.
Pozwolenie na budowę ogrodzenia
Co do zasady nie trzeba ubiegać się o pozwolenie na budowę ogrodzenia. Wyjątkiem potwierdzającym tę regułę jest jedynie tzw. pozwolenie konserwatorskie, lecz dotyczy wyłącznie sytuacji, w której ogrodzenie jest wznoszone w bezpośrednim sąsiedztwie budowli wpisanej do rejestru zabytków.
Zgłoszenie budowy ogrodzenia
Natomiast w niektórych sytuacjach należy zgłosić zamiar budowy ogrodzenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej. Po uzupełnieniu i dostarczeniu wniosku (wraz z niezbędnymi informacjami dot. ogrodzenia i budowy) trzeba odczekać 21 dni. Jeśli w tym czasie urzędnicy nie zgłoszą sprzeciwu, uznaje się tzw. milczącą zgodę i można rozpocząć prace.
Dotyczy to wyłącznie kilku sytuacji, z których najważniejsze to:
- wysokość ogrodzenia przekraczająca 2,2 m od linii gruntu,
- budowa ogrodzenia bezpośrednio przy elemencie infrastruktury publicznej – np. przy drodze (gminnej, powiatowej) czy torach kolejowych.
Warunki techniczne ogrodzenia
Również niezależnie od tego, czy ogrodzenie budowane jest między sąsiadami, czy na terenie własnej działki, należy zastosować się do dwóch wymagań co do warunków technicznych ogrodzenia wskazanych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
- Ogrodzenie musi być w pełni bezpieczne dla ludzi i zwierząt, dlatego na wysokości poniżej 1,8 m nie można montować żadnych ostro zakończonych elementów takich jak drut kolczasty, groty czy tłuczone szkło.
- Furtka i brama ogrodzenia muszą mieć odpowiednie wymiary – to 0,90 m szerokości dla furtki i 2,4 m dla bramy wjazdowej.
Wierzymy, że rozwialiśmy nieco wątpliwości dotyczących budowy ogrodzenia między sąsiadami. W razie pytań prosimy o kontakt – specjaliści sklepu z ogrodzeniami z przyjemnością na nie odpowiedzą. Zachęcamy także do zapoznania się z naszą ofertą ogrodzeń od marek Polargos i Gatigo!
FAQ:
1. Jak jest prawnie uregulowane ogrodzenie między sąsiadami?
Przepisy prawa (budowlanego i cywilnego) orzekają, że ogrodzenie między sąsiadami jest własnością jednego z sąsiadów, jeśli znajduje się w granicy jego działki, lub służy do wspólnego użytku, jeśli zostanie zlokalizowane dokładnie na granicy działek. W drugim wypadku należy porozumieć się z sąsiadem – uzyskać zgodę i ustalić kwestię finansowania budowy i utrzymania ogrodzenia. W pierwszym zgoda sąsiada nie jest konieczna.
2. Kiedy trzeba zgłosić budowę ogrodzenia urzędnikom?
Budowa ogrodzenia musi zostać zgłoszona właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej, jeśli płot będzie wyższy niż 2,2 m lub będzie graniczył z infrastrukturą publiczną.
3. Jakie powinno być ogrodzenie zgodne z prawem?
Zgodnie z przepisami ogrodzenie powinno być niższe niż 2,2 m (chyba że zgłosimy zamiar jego budowy i urzędnicy się temu nie sprzeciwią) oraz bezpieczne dla zwierząt i ludzi – to oznacza, że ostro zakończone elementy (jak groty czy drut) mogą zostać zamontowane dopiero powyżej 1,8 m.